Ποιότητα Περιουσιακών Στοιχείων Τραπεζών
Ελληνικό Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (πρωτοβουλία «Ηρακλής»)
Το Ελληνικό Σχέδιο Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (μετονομάσθηκε Σχέδιο «Ηρακλής») [Hellenic Asset Protection Scheme – HAPS] ήταν μια στρατηγική πρωτοβουλία του ΤΧΣ, που υλοποιήθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών, με στόχο να βοηθήσει τις τράπεζες να τιτλοποιήσουν τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματά τους (NPEs) ώστε αυτά να αφαιρεθούν από τον ισολογισμό τους. Κατά την πρώτη φάση του Σχεδίου («Ηρακλής Ι») οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν υποβάλλει τις σχετικές αιτήσεις ώστε να χρησιμοποιήσουν το Σχέδιο για να τιτλοποιήσουν NPEs €31.3 δισ. (σε μεικτή λογιστική αξία) προκειμένου να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα για χρηματοδότηση νοικοκυριών και εταιρειών.
Μεταξύ των υψηλότερων προτεραιοτήτων του ΤΧΣ είναι η άμεση μείωση (με λογικά αποδεκτό κόστος) των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (NPL) των τραπεζών, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη μιας ενεργού αγοράς NPL. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ταμείο συνεργάστηκε στενά με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που εμπλέκονται στο έργο της μείωσης των NPL, συμπεριλαμβανομένων των Κυβερνητικών Αρχών, της Τράπεζας της Ελλάδος, του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM), Υπερεθνικών Οργανισμών, Επενδυτών, διεθνών τραπεζών και συμβούλων, καθώς και με τις ελληνικές συστημικές τράπεζες, για το σχεδιασμό και την εφαρμογή της απαραίτητης συστημικής δομικής λύσης για μείωση των NPL.
Σύμφωνα με το σχέδιο, ένα αυτόνομο ιδιωτικό όχημα τιτλοποίησης θα αγοράσει Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (NPE) από την τράπεζα και θα διαθέτει αξιόγραφα σε επενδυτές. Το κράτος θα εγγυηθεί τα λιγότερο επικίνδυνα αξιόγραφα του οχήματος τιτλοποίησης. Σε αντάλλαγμα αυτής της εγγύησης, το κράτος θα εισπράξει προμήθεια με όρους αγοράς. Το Νοέμβριο του 2018, το ΤΧΣ έστειλε ολοκληρωμένη μελέτη στο Υπουργείο Οικονομικών για την ανάπτυξη του Ελληνικού Σχεδίου Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019, το ΤΧΣ συνέχισε να συνεργάζεται στενά με τις τράπεζες και άλλα εμπλεκόμενα μέρη στην πρωτοβουλία HAPS, συμμετέχοντας επίσης στη νομική ομάδα που είχε την ευθύνη σύνταξης του σχετικού Νόμου. Η Βουλή θέσπισε το Νόμο το Δεκέμβριο του 2019. Η επιτυχία του Σχεδίου επιβεβαιώνεται με την επέκταση του τον Απρίλιο του 2021 κατά 18 μήνες, με το «Ηρακλής ΙΙ» που θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο του 2022. Οι τράπεζες αναμένεται να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τα πλεονεκτήματα του Ηρακλή και έχουν ήδη ανακοινώσει νέες συναλλαγές που υπάγονται στο Σχέδιο «Ηρακλής ΙΙ». Όπως και με το πρώτο Σχέδιο το κράτος παρέχει εγγυήσεις έως €12 δισ. στα λιγότερο επικίνδυνα αξιόγραφα του οχήματος (senior notes).
Διαχείριση Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων
Εκτός από τη στρατηγική πρωτοβουλία HAPS, το ΤΧΣ συνεργάζεται στενά με τις τράπεζες και τις αρχές προκειμένου να διευκολύνει τη διαχείριση των NPEs, ενώ σύμφωνα με τις διατάξεις της Συμφωνίας-Πλαίσιο [RFA], το ΤΧΣ παρέχει τη συγκατάθεσή του για έγκριση των Στρατηγικών και Επιχειρησιακών Στόχων των τραπεζών για διαχείριση των NPE τους, που υποβάλλονται στο SSM.
Έχοντας αναπτύξει ένα ισχυρό εργαλείο διαχείρισης και αναφοράς δεδομένων NPL για την ανάλυση και τη συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων των τραπεζών στο μέτωπο μείωσης των NPE, το ΤΧΣ πραγματοποιεί τακτικές συναντήσεις με τις τράπεζες για να συζητήσει τις τελευταίες εξελίξεις και για να εντοπίσει όσο το δυνατόν νωρίτερα τους λόγους πιθανής απόκλισης από εγκεκριμένους επιχειρησιακούς στόχους αναφορικά με τα NPE, να προτείνει ενέργειες για μετριασμό και πιθανούς περιορισμούς. Το Ταμείο εστιάζει στο σημείο αυτό από καιρό και συνέταξε – κατόπιν επικαιροποιώντας την δύο φορές – μελέτη «Ανάλυση αναφορικά με τους μη κανονιστικούς περιορισμούς και τα εμπόδια για την ανάπτυξη αγοράς “Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων στην Ελλάδα”, ωσαύτως σχολιάζοντας και υποβάλλοντας προτάσεις για το νέο πτωχευτικό νόμο.
Η ανοιχτή και συχνή επικοινωνία με τις τράπεζες είναι υψίστης σημασίας και πραγματοποιείται επίσης μέσω της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, όπου το Ταμείο συμμετέχει ως παρατηρητής στην Επιτροπή Συντονισμού NPL· και με τη συμμετοχή του Ταμείου σε άλλες διατραπεζικές πρωτοβουλίες όπως το Φόρουμ σχετικά με τα NPL, που συνεστήθη ακολουθώντας τη σχετική πρόταση του ΤΧΣ στη δημοσίευση του για «Σχέδιο δράσης για εξυγίανση των NPL για ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των τραπεζών και επιτάχυνση της αναδιάρθρωσης των μεγάλων εταιρικών NPL».
Ο ειδικός τομέας του Ταμείου, στοχεύει να λειτουργήσει ως κέντρο αριστείας, έρευνας και ανάπτυξης, για την προώθηση διεθνών βέλτιστων πρακτικών και την παροχή κατευθυντήριων γραμμών για τη διασφάλιση ομοιομορφίας λύσεων, επιτάχυνση της διαδικασίας και ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε συγκεκριμένους τομείς εστίασης της διαχείρισης NPE σε συνεργασία με εγχώριες και διεθνείς ενώσεις και με τη βοήθεια εξωτερικών εμπειρογνωμόνων (ανάλογα με τις ανάγκες).